Startup Değerlemesi Yöntemleri

ANASAYFA > blog > startup değerlemesi yöntemleri

Venture Capital — Değerleme Yöntemi

Bu yöntem daha çok yatırım yapılacak şirketin gelecekteki beklentileri ile değerleme yapılır.

Startuplar henüz hiç yatırım almamışsa değerleme yapılırken bu yöntem kullanılır.

Yöntem 1987 yılında Harvard’lı profesor Bill Bahlman tarafından ortaya atıldı.

Bu yöntemde pre-money valuation — yatırım öncesi değerleme, yatırım aldıktan sonra ise post-money valuation olarak değerleme yapılır.

Peki şirketimiz veya girişimimiz için belirli bir aşamaya geldikten sonra yatırım almaya karar verdik fakat şirketimizin ederi nedir? yatırımcı ne kadar alacak? aldığımız yatırım sonrası şirketimizin değeri ne olacak bunlara bir göz atalım.

Dediğimiz gibi bu yöntem daha çok şirketin ilerideki yıllardaki beklentileriyle alakalı olduğundan yöntem olarak şu formül kullanılır :

(Beklenen Exit Değeri / Yatırımın Getirisi (ROI) — Şirkete Yatırılan Para = Yatırım öncesi Şirketin Değeri

Örneğin;

Harika bir fikirler ortaya çıkmış bir startup bizden şirketine yatırım yapmamızı istedi ve daha önce hiç yatırım almamış bir şirket bu.

Biz bu şirketin ekibine teknolojisine ve yaptıkları işe bakıp ileride bu şirketin;

$200m değerleme ulaşacağını ve burdan exit(çıkış) yapıp paramızı katlayabileceğimizi öngörüyoruz.

Bu yatırımın getirisini de 25x olarak hedefliyoruz.

Bu durumda $200m / 25x = $8m yatırım sonrası şirketin değerlemesi

$8m — $2m (bizim yatırım yaptığımız miktar) = $6m yatırım öncesi şirketin değerlemesi

Yatırım öncesi şirket değeri $6m — Bizim yaptığımız yatırım $2m :

Toplam $8m/$2m = %25 hisse karşılığına denk gelmektedir.

Venture kapital değerleme metodu ile ilgili hazırlanmış bir excel dosyası var, bilgileri değiştirek kendiniz için uyarlayabilirsiniz.

 https://docs.google.com/spreadsheets/d/1B-ivgVc5VtXjlbrmA_Fn3r4a8JLidtS6CKCnwQGUnAs/edit#gid=35

Daha fazla bilgi için; https://www.vcmethod.com/

Berkus Değerlemesi

Berkus modeli 90'yılların ortasında melek yatırımcı Dave Berkus tarafından geliştirildi. Bu modelde yatım yapılırken hibrit bir yaklaşımla girişim nicel ve nitel özelliklerine göre değerlendiriliyor.

Bu değerleme modeli pre-revenue startuplar için kullanılıyor. Daha hiç satış yapmamış veya henüzgelir elde etmemiş startuplar.

Üsteki modelde biraz daha öngörülerle hareket edilirken burada öngörüler ve mevcut nitelikler harmanlanıyor.

Bu nitelikler 5'e ayrılmış;

1. Sağlam Bir Fikir — (şirketin sunduğu değer)
2. Prototip (Teknoloji)
3. Ekibin Yetkinliği (Quality Management Team)
4. Stratejik İlişkiler (go-to-market stratejisi)
5. Satış veya Ürünün Sunumu

Berkus modeli yukarıda saydığımız kriterlerin her biri için $0 — $500.000 arası bir değer biçmemizi istiyor.

Berkus’a göre yatırım öncesi değerlemenin $2m fazla olmaması gerekmekte.

Model ile ilgili daha fazla bilgi için; Tıklayın

Skorkart Değerleme Metodu

Bu metot da yine ötekiler gibi pree-seed şirketler için henüz yatırım almamış ve hatta ürünü bile olmayan girişimleri değerlemek için kullanılır.

Bu değerlemede şirketin rakamları ve finansal planlarının değerleme için bir önemi yoktur.

Bu metot Bill Payne tarafından geliştirildi, metodun diğer bir adı da Payne Skorkart Metodudur.

Bu yöntemde şirket değerlemesi 3 kısma ayrılır.

1. Kısımda yatırımcı benzer sektördeki ve lokasyondaki şirketlerin ortalama değerlemelerine bakılır.

Ortalama şirketleri ise AngleList, CrunchBase gibi sitelerde lokasyon ve sektör araması yapabilirsiniz.

Diyelim ki 5 şirket bulduk

ŞİRKET SEKTÖR DEĞERLEME

XYZ / FINTECH / 1.500.000$

AZY / FINTECH / 2.000.000$

ZAR /BLOCKCHAIN /1.000.000$

YRQ /EDTECH / 5.000.000$

ORTALAMA =2.375.000 $

1. Kısım’da ise Bill değerleme yapacağımız şirketin aşağıdaki özelliklerine göre bir ağırlık ve diğer şirketlere oranla bir karşılaştırma yapmamızı istiyor bu oranları çarpıp bir faktör elde ediyoruz.

*source Bill Payne

Yukarıdaki tabloda takım(0–30%), pazar büyüklüğü (0–25%), ürün veya teknoloji(0–15%), rekabet, pazarlama-ortaklıklar(0–10%), ek yatırım ihtiyacı(0–05%), diğer (0–05%)gibi başlıklarda hangilerinin daha ağır bastığı ve benzer bir şirkete göre ağırlıklarını yüzde ile belirtmemiz gerekmekte.

Örneğin ekibimiz oldukça deneyimli ve yapılan işlerde başarılı olacağına inanıyorsak ağırlığı %30 diğer şirketere göre kıyasla çok iyi olduğu için %150 bir karşılaştırma yapabiliriz. Fakat hedeflediğimiz pazara giriş zor ve hali hazırda iyi oyuncular varsa ağırlığı %10 ve diğer şirketlerle karşılaştırdığımızda %75'lik bir oran veriyoruz.

Ağırlık ve Karşılaştırma yüzdesini çarpıp bir faktör belirliyoruz. %30 * 150% = 0.45

bütün oranları çarpıp en son faktörleri topluyoruz. 1.23

bu faktörü yukarıda elde ettiğimiz ortalama şirket değeri ile çarpıyoruz.

2.375.000 $ * 1.23 = 2.921.25$

Bu örnekte startup’ın değeri ortalamanın üzerinde 2.921 milyon $

Bu değerlemenin oldukça sübjektif olduğunu da belirtmekte fayda var.

First Chicago Yöntemi

Bu değerleme yöntemi basitçe şirketinizin önümüzdeki yıllarda büyüme ve ne kadar değerli olacağı ihtimali üzerinden bir yöntem sunuyor.

Yöntem olarak, en kötü senaryo-normal senaryo ve en iyi senaryoda şirketin ne kadar değerli olacağını hesaplıyor.

Aşağıdaki görselde gördüğünüz gibi 3 senaryoda şirketin değerlemesi ve bunların gerçekleşme olasılıkları görünüyor. Şirket değerini bulmak içinse her senaryo x olasılık ve bu sonuçların toplanmasıyla şirketin değerini elde ediyoruz.

Her senaryoda değerlemeler Discounted cash flow (DCF) veya diğer adıyla İndirgenmiş Nakit Akımı Analizi (İNA) ile yapılır.

Bunlar için detaylı bilgiler:

Method için detaylı bilgi

INA için detaylı bilgi:

En iyi değerleme yöntemi hangisi?

Bu soruya kesin bir cevap vermek zor. Her yöntemde girişiminizi değerlendirirken farklı rakamlar ve farklı sonuçlar vermekte.

Farklı yöntemlerle girişiminizi değerlendirmekte yarar var. Böylece olabildiğince daha az yapma ve olası zararlardan kaçınma fırsatınız olur.

Startupların gelişme evreleri

Sevgili Cihan Kaplana teşekkürler.