Büyük fırsatlar sunan dijital girişim dünyasında e-ticaret hacmi de günden güne büyüyor ve bu durum dijital şirketler dönemine hızla girmemizi sağlıyor.
Yeni Türk Ticaret Kanunu (TTK) ile birlikte ticaret yapma şekillerine çok yeni kavramların geldiği ve ticaretin yol haritasının yeniden yazıldığı bir döneme girildi. Yeni TTK’nın teknoloji alanındaki yenilikleri ile şirketlerin bürokrasiden uzak, maliyetleri azaltıcı ve verimli çalışmalarına imkan sağlayan düzenlemeler getirildi.
Bilgi toplumunun doğal gereksinimleri ve çağın gerektirdiği ticari koşullar neticesinde, bilgi ve iletişim teknolojileri, şirketlerin işleyişi ve yönetimi bakımından özellikle maliyet ve rekabet avantajı yaratmak suretiyle ticari bir zorunluluk haline geldi.
Bu bakımdan “Dijital Şirket” anlayışı, gerekli hukuki düzenlemeler yapılmadan önce bile şirketlerin işleyiş, yönetim ve denetim yapılarına girdi. Bilgi ve iletişim teknolojileri değerleri, ticari şirketler bakımından yardımcı ve tali olmaktan çıkarak, bir ticari şirketin asli değerlerinden biri oldu. Bu durum, ticari şirketler bakımından “dijitalleşmeyi” bir noktadan sonra ticari bir zorunluluk olmanın da ötesine taşıdı.
6102 sayılı yeni TTK ile amaçlanan; bilgi toplumuna hizmet eden, Türk Ticaret Hukuku’na tabi şirketlerin bilgi ve iletişim teknolojileri kullanarak gerçekleştirdikleri işlemlerin ve müesseselerin hukuki karşılıklarının düzenlenmesi ve dijital şirket anlayışının bir şirketin stratejik kararının ötesinde hukuki bir yükümlülük niteliğini kazanması oldu.
Yeni TTK’nın Temelleri Cadbury Raporu ile Atıldı
Dijital şirketin hukukileştirilmesi sürecinde Türk Ticaret Hukuku’ndaki bu köklü değişikliğin ilk adımları yaklaşık 20 yıl önce Cadbury Raporu ile atıldı. Cadbury Raporu’yla kurumsal yönetim kavramı yeni ticari ekolojinin bir gerekliliği olarak önerilmiş, kurumsal yönetimin en önemli unsuru olarak da ticari şirketlerde “şeffaflık” gereksiniminin altı çizilmişti. Üstelik ticari şirketlerin şeffaflığı yalnızca söz konusu ticari işlemi gerçekleştiren tarafları değil, raporda yer alan ifadesi ile bir şirketin başarılı olmasında etkili olacak her aktörü de ilgilendirmekteydi. Bu aktörler, şirketin hissedarları ve çalışanları olabileceği gibi, devlet kurumları, tedarikçiler, destek faaliyeti sağlayan gerçek ve tüzel kişiler ve müşteriler de olabiliyordu.
Bu anlayış, TTK’nın sermaye şirketlerine internet sitesi açma yükümlüğü getiren ilgili maddesinde; “İnternet sitesinin bilgi toplumu hizmetlerine ayrılmış bölümü herkesin erişimine açıktır. Erişim hakkının kullanılması, ilgili olmak veya menfaati bulunmak gibi kayıtlarla sınırlandırılamayacağı gibi herhangi bir şarta da bağlanamaz. Bu ilkenin ihlali halinde herkes engelin kaldırılması davasını açabilir” ifadesi ile de açıkça düzenlendi.
Cadbury Raporu ile paralel olarak Avrupa Komisyonu, 2001 yılında bir çalışma grubu kurdu ve 4 Kasım 2002’de bu çalışma grubunun hazırlamış olduğu “Şirketler Hukuku Alanında Yüksek Düzeyli Uzmanlar Grubunun Avrupa’da Modern Şirketler Hukukuna İlişkin Çerçeve Şartlarına Dair Rapor” yayımlandı. TTK’nın genel gerekçesinde de belirtildiği üzere, “Kanunun hazırlık sürecinde şirketler hukukunun gelecek 10 yılda AB çerçevesinde alması gereken yolu belirleyen ve öngörülen aşamaları gösterip kısa, orta ve uzun vadeye ilişkin kesin öneriler ortaya koyan bu rapor, komisyon tarafından da değerlendirilip önemli ölçüde dikkate alındı.
TTK’da yer alan, ticari şirketlerde şeffaflığın en etkili şekilde sağlanmasına olanak sağlayacak kurumsal yönetim ilkelerinin genel kurula, yönetim kuruluna ve denetlemeye uygulanması, her sermaye şirketinin bir internet sitesi açmakla yükümlü olması, genel kurulların ses ve görüntü nakli suretiyle yapılması, tüzükle düzenlemeye bağlı olarak kurullara online katılım ve online oy kullanımı, yönetim kurulu toplantılarının elektronik ortamda yapılması, şahıs şirketleri ile limited şirketlere de bu teknolojinin uygulanması hükümleri bahsi geçen rapordan esinlenerek Türk ticaret hayatında yerini aldı.
bültenlerimizden ve önemli haberlerden ilk önce siz haberdar olmak istiyorsanız lütfen formu doldurun.
