Berke Sarpaş'ın güzel kaleminden;
Girisimcilik Vakfı ‘nın kurulması, Borsa İstanbul Özel Pazarı’nın açılması, yurt genelindeki girişimcilik etkinlikleri, 5651 sayılı kanundaki değişiklikler ve KOSGEB’in dünyanın en kapsamlı Girişimcilik Endeksini açıklanması, inkübasyon ve hızlandırma merkezlerindeki artış 2014 yılına damga vuran gelişmeler olarak ön plana çıktı.
2013 yılının internet girişimciliğindeki en sıra dışı olayı bir “Super Angel” olan Hasan Aslanoba’nın 36 ayrı girişime toplamda 32.6 milyon dolar yatırım yapmasıydı. Devlet fonları tarafında ise TÜBİTAK Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı’nın (TEYDEB) Ar-Ge projelerine toplamda 380 Milyon TL olarak yatırım yapması ve KOSGEB girişimcilik fonlarının girişim projeleriyle buluşmasını da fonlama tarafındaki diğer olumlu gelişmeler olarak değerlendirebiliriz. 2014 yılında devlet fonlarının devamı gelse de Aslanoba gibi yeni bir Super Angel göremedik. 2014 yılında Türkiye’de yaklaşık 300 lisanslı melek yatırımcı mevcutken toplamda 2.8 milyon dolar seviyesinde yatırım gerçekleşti. Galata Business Angels (GBA), 212 Ltd. gibi diğer yatırım fonları aktivitelerini artırarak devam ettirdiler. Bir başka gelişme ise Anadolu merkezli iş adamlarından oluşan melek yatırımcı ağı Bayraktar & Partners’ın kurulmasıydı. Bu gelişme ağırlıklı olarak batı ve kamu merkezli fonlarla desteklenen girişimcilerin Anadolu yatırımcısıyla da buluşmasının önünü açtı.
Aynı şekilde yurt genelinde girişimcilik alanında gerçekleştirilen Startup İstanbul, Startup Turkey ve Ankara Start-Up Zirvesi gibi etkinliklerin adetlerinin artması ekosistemin düzenli aralıklarla bir araya gelmesi ve ilişki geliştirmesi bakımından heyecan vericiydi. Özellikle 2014 yılının son çeyreğinde, Global Girişimcilik Haftası, Girişimcilik Zirvesi, Endeavor Girişimci Seçim Paneli, Eticaret zirvesi, G3 Forum, IBM SmartCamp, KOSGEB COSME programı ve girişimcilik ekosistemine yönelik pek çok aktivite & ödül töreni düzenlendi. Girişimcilerin en büyük sorunlardan bir tanesinin networking olduğunu iyi biliyoruz. Yatırımcıların fonlama öncesinde söz konusu girişimi sektörde soruşturduğunu ve farklı kesimlerden aldığı olumlu geri bildirimler ışığında karar verdiği de bir diğer gerçek. 2015 yılında girişimcilerin bu etkinlikleri daha yakından takip ederek hiçbir ayrıma gitmeden tamamını ziyaret etmesi bence çok önemli. İlişkiyi kurmak önemli olduğu kadar geliştirmek de önemli ve bunun için girişimcinin ekosistemin temsilcileri ile düzenli buluşması kritik bir önem taşıyor.
İnkübasyon ve hızlandırma merkezlerinde çeşitli gelişmeler yaşandı. İstanbul Bilgi Üniversitesi, Türkiye’de ilk kez sivil toplum girişimleri ve kuruluşlarının yeni proje, kampanya ve kurumsal kapasitelerine destek sağlamaya yönelik kurulan Bilgi Sosyal Kuluçka Merkezi’ni açtı. Aynı şekilde Koç University Incubation Center merkezi de faaliyete geçti. Türkiye’de ilk kez özel sektör bünyesinde, Türk Telekom tarafından girişimleri hızlandırma programı Türk Telekom PİLOTT hayata geçirildi.
2014 yılının en kritik gelişmelerinden bir tanesi de Borsa İstanbul Özel Pazarı’nın kurulması ile şirketlerin halka açılmadan ve SPK’nın bir çok uygulamasından muaf kalarak yatırım alma fırsatını yakalaması diyebiliriz. Kasım ayında faaliyete geçen kuruluş halka açılmadan finansman, likidite ve yeni yatırım ihtiyaçlarını karşılamak için şirketler, şirket ortakları ve yatırımcıları buluşturan bir yapıya sahip. Kuruluşun 2015 yılında iyi bir işlem hacmi yakalaması hepimizin ortak temennisi.
Girişimciliğin STK boyutundaki en önemli gelişmelerden birisi de şüphesiz Girişimcilik Vakfı’nın kurulması oldu. Vakfın mütevelli heyetinde çok değerli isimler bulunuyor. İlk senesinde ağırlıklı olarak öğrencilere eğilen vakıf, dezavantajlı durumda bulunan ve gelecek vadeden gençlere destek sağladı. Önümüzdeki sene vakfın faaliyetlerinin çeşitlenerek artması gündemde. Ayrıca hem Özel Pazar’ın hem de Girişimcilik Vakfı’nın kurulmasında önemli görevler üstlenen Sina Afra‘nın da 2014 yılında girişimciliğin gelişimine önemli katkılar sağlayan kişilerin başında geldiğinin altını çizmek gerekir.
Girişimciliğin tutku olduğunu ve girişimcinin paradan önce katma değere odaklanmasının önemini vurgulayanların adedinde de bu yıl yine bir artış yaşandı. Ancak TIME dergisinde yayımlanan ve Amerikalı 700 dolar milyoneri üzerine yapılan bir araştırma konunun ilginç bir yönünü daha ortaya çıkardı. Araştırma sonucunda milyonerlerin yaklaşık 2/3’ünün kurdukları işine özel bir tutku duymadığını, işinin büyük bir fark yaratmadığını ve hatta kendinin de işi hakkında ekibi kadar derin bir bilgiye sahip olmadığı ifade etmesi herkesi şaşırttı. Çünkü hayli zengin bu girişimcilerin öncelikli baktığı konu bir fark yaratmak değil pazardaki arz-talep dengesinde bir boşluk yakalamaktı! Bu ilginç araştırma her girişimcinin işine tutku duymasının ya da fark yaratmasının bir mecburiyet olmadığına dikkat çekmiş oldu. (Ben yine de tutkularınızı takip edin ve değere odaklanın demeye devam edeceğim o ayrı!)
En çok patent başvurusu yapan ilk 10 firma arasında beyaz eşya, otomotiv, telekomünikasyon ve ilaç firmaları bulundu. İlk 10 sırada yer alan firmalar tarafından yapılan başvurular toplam yerli patent başvurularının %15’ini oluşturdu. Bu durum kurum içi girişimciliğin desteklendiğinin de bir göstergesi olarak kabul edilebilir.
(KOSGEB) öncülüğünde Türk Ekonomi Bankası’nın (TEB) desteğiyle dünyanın en kapsamlı Girişimcilik Endeksi açıklandı. Türkiye’de 33 binden fazla kişinin rekor katılımıyla gerçekleştirilen Küresel Girişimcilik Monitörü 2013 Türkiye sonuçlarına göre, her 100 kişiden 32’sinin önümüzdeki üç yıl içinde girişimcilik faaliyetinde bulunma hedefi olduğunu açıkladı. Araştırmaya göre üniversite mezunu girişimci oranı 2006 yılında %15,30 iken, 2013’te %44’e yükseldi. 2013 yılında fırsatları değerlendirmek amacıyla girişimcilik faaliyetinde bulunan kişilerin oranı % 67 olarak netleşirken, ihtiyaçtan dolayı erken dönem girişimcilik faaliyetinde bulunanlar %30’u oluşturdu. Bu gelişme 2015 yılında sektörde daha fazla eğitimli girişimcinin bulunacağı konusunda da bize ışık tutmuş oldu. KOSGEB tarafından 2012 yılında hazırlıkları başlatılan ve 2014-2016 yıllarını kapsayan “Girişimcilik Stratejisi ve Eylem Planı (GİSEP) uygulamaya konuldu. GİSEP’in genel amacı; ülkemizde girişimcilik kültürünü yaygınlaştıracak ve girişimciliği geliştirecek “Girişimci Dostu Ekosistem” oluşturmak.
Entrepreneur’s Organization – Houston‘ın 2014’ün Eylül ayında yayınladığı 2’inci ‘Global Entrepreneur Indicator’ raporuna göre takip eden 6 ayda dünya genelinde yeni bir iş kurma konusunda olumlu düşünenlerin oranı Türkiye’de yüzde 56 seviyesinde. Bir önceki rapor sonuçlarına göre de Türkiye’den ekonomik hacmin büyümesi ile ilgili karamsarlık azalmış görünüyor.
Eğitim alanında da çarpıcı gelişmeler yaşandı. Türkiye’nin en inovatif ilk üç üniversitesi Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi ve Boğaziçi Üniversitesi olarak belirlendi. Girişimcilik eğitimlerinde ise kişilere teknik bilginin yanı sıra girişimcilikle ilgili davranış repertuarlarını da kazandırmayı amaçlayan Girişim Savaşçısı Programı ekosisteme heyecan kattı.
Diğer taraftan 5651 sayılı ‘İnternet Ortamında Yapılan Yayınlar ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkındaki Kanun’da planlanan değişikliğin özellikle erişim ve veri trafiği yer sağlayıcılarına ağır sorumluluklar getirmesi başta yabancı yatırımcılar olmak üzere geniş bir çevreyi tedirgin etti.
2015 yılı pazarın büyümeye devam edeceği, girişimcilik kültürünün yaygınlaşmayı sürdüreceği, yatırım kaynaklarının artacağı, girişimcilikte eğitim ve mentorluğun öneminin daha fazla anlaşılacağı bir yıl olacak gibi görünüyor. Ayrıca 2015 yılında İstanbul’da gerçekleştirilecek önemli bir organizasyon G20 Liderler Zirvesi. Bu organizasyonla bağlantılı olarak yine İstanbul’da gerçekleştirilecek olan ve dünyanın en güçlü 20 ekonomisini temsilen 1000 genç girişimcinin katılacağı Genç Girişimciler İttifakı Zirvesi de Türkiye Genç İşadamları Derneği Türkiye Genç İşadamları Derneği (TÜGİAD) tarafından düzenleniyor olacak. G20 Youth Forum Genç Girişimciler İttifakı, dünya çapındaki B20 ve G20 liderlerini genç girişimciliği teşvik etmek amacıyla bir araya getirmek, deneyimlerin küresel paylaşımını sağlamak, pozitif bir yön değişimi yaratmak, genç girişimciler için global bir iletişim ağı oluşturmak ve en önemlisi dünya çapında girişimcilik açısından iş birliği oluşturacak bir dayanışma ortamı yaratmak hedefleri ile kuruldu. Etkinliği yakından takip etmek gerekli.
Ekosistemin seçme, eğitim, hızlandırma, inkübasyon, yatırım gibi farklı alanlarındaki temsilcilerinin 2015 yılında kendi ana branşlarına daha fazla odaklanarak birbirleri arasında daha sıkı bir zincir sistem kurmaları ekosistemden daha büyük projelerin doğmasına da imkan tanıyabilir. Her alanda olduğu gibi bu konuda da özel sektör, kamu ve STK işbirliği yine çok değerli. Projeleri tek bir çatı olarak komple sahiplenmeye çalışmak yerine ortak iş birliktelikleriyle desteklemek, Türkiye’den Avrupa standartlarında işlerin çıkmasının önünü açabilir.
Benim yeni yılda girişimcilere tavsiyelerim öncelikle eğitime kaynak ayırmaları gerektiği. Eldeki tutarların başlangıçta eğitim yerine doğrudan kurulacak olan işe harcanması alınan risk ve kaybedilen zamanı artırıyor. Girişimciler fikirlerini yalın girişimcilik sistematiği ile hayata geçirerek temel düzeyde çalışır hale getirsinler. Sıfır noktasında projeyi tek başlarına hayata geçirip, sistemi ilk 3 ayda en basit haliyle işler hale getirdikten sonra yanlarına ortak alırlarsa bu konuda daha doğru kararlar verebilirler.
Biz ise 2015 yılında Girişim Savaşçısı tarafında yine en iyi bildiğimiz işi yapmayı, yani girişimci yetiştirmeyi sürdüreceğiz. Planlarımız arasında Girişim Savaşçısı’nı yurt dışına taşımak da var. Şubat ayında Bakü’de bir demo eğitimimiz olacak. Aynı şekilde İrlanda’dan da bir talep aldık. Yeni yılda üretken, dayanıklı, cesur ve vazgeçmeyen girişimciler yetiştirmeyi ve mezunlarımızı ekosistemdeki networkumuz ile tanıştırarak sonuç almalarını hızlandırmaya devam edeceğiz. Çünkü biz projeden önce insanın geldiğine inanıyoruz. İşin başı eğitim.
www.girisimsavascisi.org adına Berke Sarpaş
bültenlerimizden ve önemli haberlerden ilk önce siz haberdar olmak istiyorsanız lütfen formu doldurun.
