Türkiye'de Yazılım Sektörünün Problemleri

Yazılım sektöründe 160.000 civarında çalışanın olması ve her yıl 15.000 yeni mezunun bu sektöre adım atmasına rağmen, sektörün önde gelen problemlerinin başında nitelikli eleman problemi gelmektedir. Bunu girişim sermayesi eksikliği, Ar-Ge teşvikleri ile uygulamalarda karşılaşılan sorunlar ve dış kaynak kullanımının yetersizliği izliyor.

Sektörün problemlerinin tartışıldığı ve çözüm önerilerinin oluşturduğu ortamlardan birisi de TOBB bünyesinde kurulmuş olan “TOBB Yazılım Meclisi”dir. Sektör içinden şirketlerin, ilgili kurumların ve STK’ların da üye olduğu bu mecliste yapılan çalışmalar sonucunda sektörün en önemli 5 sorunu ve çözüm önerileri belirlenmiş ve 2011 Türkiye Ekonomik Şurası'nda ilgili Bakanlara sunulmuştur. Burada belirlenen sorunlar ve çözüm önerileri aşağıda özetlenmiştir:

yazılım sektöür sorunları

Sorun 1

Kamu yazılım ihaleleri düzenlemelerinin yazılım ürünlerimize olan kamu talebini arttıracak şekilde olmaması.

Çözüm Önerisi

Kamu Yazılım Ürünü ve Hizmetleri alımlarında yazılım projelerinin doğası gereği alımların tek bir yıla bağlılığı ortadan kaldırılmalı ve tüm kamu yazılım projelerinde özel sektör dış kaynak kullanımının tercih edilmesinin teşvik edilmesiyle iç pazar desteği verilmelidir. Kamu ihalelerinde yabancı yazılımı bir mal, ancak yerli yazılımı bir hizmet olarak kabul edilmesi nedeniyle yerli yazılım sanayi aleyhine ortaya çıkan bu haksız rekabet önlenmelidir.

Sorun 2

Yazılım sektörüne yönelik uygun teşviklerin, risk sermayesinin ve fonun olmaması.

Çözüm Önerisi

Yazılım Projesi Destekleme'de kabul kriterlerinin yeniden düzenlenmesi ve destek tutarlarının ödeme sürelerinin kısaltılması gerekmektedir. Özellikle ön ödemeli proje destekleri (TTGV, Kredi Garanti Fonu, Risk Sermayesi) sektöre uygun hale getirilip geliştirilmelidir. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığında toplanan, Evrensel Erişim ve ARGE fonlarını yazılım sektörünün gelişmesi için kullandıracak idari yapılar oluşturulmalıdır.

Sorun 3

Sektördeki vergi düzenlemelerinin büyümeyi teşvik edecek, derinleşmeyi sağlayacak ve ihracatı güçlendirecek şekilde olmaması.

Çözüm Önerisi

Yazılım ürünleri KDV oranlarının %8 olarak belirlenip yeniden düzenlenmesi ile yazılım ürünlerinin işletmelerde demirbaş yerine tüketim malzemesi kapsamına alınarak tümünün masrafa atılmasının sağlanması ve yazılım İhracatını teşvik edecek vergi muafiyetlerinin düzenlenmesi sağlanmalıdır.

Sorun 4

Başbakanlık veya Sanayi Bakanlığı'na bağlı bir Ulusal Yazılım Ajansı kurulmalı ve ulusal yazılım stratejisi bu birimde oluşturulmalıdır.

Çözüm Önerisi

Ulusal yazılım sektörü strateji ve politikalarının tespit edilip, uygulanmasını sağlayacak Başbakanlığa bağlı bir birim (Ajans, Enstitü, Müsteşarlık), yazılım STK’ları temsilcilerinin katılımıyla kurulmalıdır.

Sorun 5

Nitelikli bilişim elemanı yetiştirilmesi.

Çözüm Önerisi

Üniversite eğitimi dışında, ‘Nitelikli Bilişim Elemanı Yetiştirmek İçin Eğitim Gereksinimlerinin Tespiti’ DPT Bilgi Toplumu Dairesi, İşkur, TOBB ve sektörümüzün tüm sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte yapılmış ve kısa sürede sektörün gerçekten ihtiyaç duyduğu nitelikte, uluslar arası standartlarda bir eğitim programı hazırlanıp İŞKUR Genel Müdürlüğü'ne sunulmuştur. İşkur Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulu’ndan geçen bu programın acilen başlatılması ve alınacak sonuçlara göre çeşitlenip yaygınlaştırılması hem sektörün ihtiyaçlarını karşılayacak hem de işsiz birçok gencimize iş imkanı yaratacaktır.

SONUÇ

Türkiye’nin 2023 yılı için belirlediği vizyon ve hedeflerine ulaşabilmesinde yazılım sektörü tarafından yerine getirilmesi gereken zor bir misyon ve hedef vardır. Bu hedefler aslında yazılım sektörünün yıllar içinde büyümesinden öte ciddi bir sıçrama yapmasını gerektirmektedir. Bu sıçrama ancak sektörün “dünya oyuncusu” olmasıyla sağlanabilir ve bunun sonucu olarak küresel ölçekte sektöre yön verebilen daha büyük bir “dünya oyuncusu” belki de “dünya lideri” olarak ortaya çıkabilir. Kulağa hoş gelen bu gelişme aslında zor olmakla beraber hayal edilemez bir olgu da değildir.. Yeter ki sektörümüz kendisi ile barışık, şirketler işbirliği (ve tabi ki rekabet) içinde, yeni teknolojiyi kullanan ve hatta üreten, küresel gereksinimlerin ve potansiyelin bilincinde yenilikçi ürünler geliştirebilen yapıyı benimsesin. Bunlar olduktan sonra, genç çalışan nüfusumuz ile yenilikçi projelerin geliştirilmesi potansiyeli, coğrafi pozisyonu ve kültürel uyumu ile dış kaynak kullanımı için tercih edilebilecek ülke olmamız, 2012’de ülkemizde 50 milyon internet kullanıcısı, 65 milyon GSM kullanıcısı ile ülkemizin bu alanlardaki teknolojik gelişmeleri yakından takip ediyor olması ile Türkiye’de daha çok yerli yazılımın üretilmesi ve bunların yurt dışına ihraç edilebilmesi sağlanabilecektir.

Yazılım sektöründe dünya lideri olmamızın en öncelikli şartı küresel gereksinimlere cevap verebilen, yenilikçi, güvenilir, standartlara uygun, yeni teknoloji üreten ve kullanan daha çok yerli yazılım üretmemizdir.